کاتالیزور خودرو چیست؟
کاتالیزور، یک مبدل کاتالیستی به شکل مستطیل – استوانه ای است. در ابتدا و انتهای آن لوله های پهنی وجود دارند که از یک سمت به خروجی اگزوز و از سمت دیگر به خروجی منیفولد موتور وصل می‌شوند.
دلایل خرابی کاتالیزور
معمولا عمر کاتالیزور به اندازه عمر خودرو است و به ندرت اتفاق می‌افتد که این قطعه خراب شود. اما برخی عوامل باعث می‌شوند تا کاتالیزور خودرو خراب شود و نیاز به تعمیر کاتالیزور باشد. در این قسمت به بعضی از دلایل خرابی کاتالیزور یا کاتالیست خودرو اشاره می‌کنیم.
- تصادف
تصادف و ضربه شدید و صدمات فیزیکی موجب آسیب‌دیدگی کاتالیزور و خرابی آن می‌شوند.
- خرابی سیستم تزریق سوخت
عملکرد نادرست سوزن انژکتور باعث می‌شود تا سوخت زیادی وارد موتور شود. در این شرایط، مقداری از سوخت در سیلندرها نمی‌سوزد و مستقیما وارد سیستم اگزوز می‌شود. این اتفاق به کاتالیزور خودرو آسیب وارد می‌کند.
- خرابی سنسور اکسیژن یا معیوب بودن سیستم جرقه زنی
اگر سنسور O2 خراب شود یا سیستم جرقه زنی موتور دچار مشکل شود، سوخت خام از سیلندرها خارج می‌شود. در این حالت، بنزین و اکتان سوخت می‌توانند داخل اگزوز آتش بگیرند. حرارت ناشی از این واکنش به کاتالیزور صدمه می‌زند. این اتفاق ممکن است به علت بروز مشکل در زمان‌بندی احتراق موتور هم رخ دهد.
- نفوذ روغن یا ضدیخ به سیستم اگزوز
اگر موتور خودرو به هر دلیلی دچار روغن‌سوزی شود، آب و ضدیخ به سیلندرها وارد می‌شوند. در ادامه به سیستم اگزوز می‌رسند و به کاتالیزوز آسیب وارد می‌کنند.
علائم خرابی کاتالیزور
علائم خرابی کاتالیزور به نوع مشکل آن بستگی دارد. با این حال، اصلی‌ترین علائم و نشانه های خرابی کاتالیزور خودرو شامل موارد زیر می‌شوند.
1- استشمام بوی بد و نامطبوع از اگزوز
شایع‌ترین علامت خرابی کاتالیزور خودرو، استشمام بویی شبیه بوی تخم مرغ گندیده از اگزوز است.
2- بالا رفتن دمای موتور
گاهی اوقات اشکال در کاتالیزور خودرو باعث افزایش دمای موتور می‌شود. این رویداد ممکن است به علت جمع شدن سوخت نسوخته در سیستم اگزوز رخ دهد.
3- اختلال در عملکرد موتور
یکی دیگر از علائمی که به شما هشدار می‌دهند کاتالیزور دچار مشکل شده است، عدم عملکرد صحیح موتور است. در این حالت، بخش‌هایی از اگزوز مسدود می‌گردند و گازهای آلاینده نمی‌توانند به صورت کامل از اگزوز خارج شوند. به همین علت است که خودروی شما سخت روشن می‌شود یا اینکه بد استارت می‌خورد. اختلال در کاتالیزور باعث بد کار کردن موتور، لرزش و افزایش مصرف سوخت می‌شود. در این وضعیت نیاز به تعمیر کاتالیزور است.
4- کاهش شتاب خودرو
هنگامی که کاتالیزور آسیب می‌بیند یا خراب می‌شود، شتاب خودرو به ویژه در آغاز حرکت کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق به علت کم شدن توان موتور است. خروج ناقص گازهای آلاینده از اگزوز تاثیر منفی روی توان موتور دارد.
5- افزایش آلایندگی
همان‌طور که می‌دانید کاتالیزور وظیفه دارد تا گازهای آلاینده و خطرناک را به گازهای کم‌خطر یا بی‌خطر تبدیل کند. اگر این قطعه خراب شود، میزان آلایندگی افزایش می‌یابد. در اثر خرابی کاتالیزور، مقادیر HC و CO بیشتر از حد نرمال می‌گردد و خودروی شما در تست آلایندگی مراکز اخذ معاینه فنی رد می‌شود.
6- شنیدن صدای عجیب از سیستم اگزوز
یکی دیگر از علائم خرابی کاتالیزور، شنیدن صداهای غیرعادی و عجیب از سیستم اگزوز است. این اتفاق می‌تواند به علت جمع شدن سوخت نسوخته در کاتالیزور رخ دهد. اگر متوجه این علامت شدید، اقدامات لازم برای تعمیر کاتالیزور را انجام دهید.