محل قرارگیری کاتالیزور خودرو
کاتالیزور خودرو قسمتی از سیستم اگزوز آن است که بعد از دهانه خروجی موتور نصب می‌شود. یعنی در زیر خودرو (در مسیر اگزوز) و جلوی صدا خفه‌کن قرار دارد. کاتالیزور برای اینکه عملکرد مناسبی داشته باشد، به دمای 900-800 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. به همین علت در قسمت انتهایی اگزوز و کنار خروجی منیفولد دود نصب می‌شود.
اجزای تشکیل دهنده کاتالیزور
اجزای کاتالیزور شامل ماده کاتالیزگر، هسته و لایه اکسیدی می‌شوند. ماده کاتالیزگر از فلزات گران‌قیمتی مانند طلا، پالادیوم، رادیوم، پلاتین، کادمیوم یا ترکیبی از آنها تشکیل شده است. به دلیل وجود این فلزات ارزشمند، قیمت کاتالیزور خودرو هم افزایش می‌یابد. در نتیجه بیشتر رانندگان در هنگام خرابی، تعمیر کاتالیزور را بر تعویض آن ترجیح می‌دهند.
قسمت مرکزی کاتالیزور، هسته آن است که از جنس سرامیک مونولیت می‌باشد. این بخش، ساختاری شبیه لانه زنبور دارد. یکی دیگر از اجزای کاتالیزور خودرو، لایه اکسیدی آن است. این قسمت از موادی مانند اکسید آلومینیوم، سیلیکا، آلومینا یا دی اکسید تیتانیوم تشکیل شده است. لایه اکسیدی وظیفه دارد تا از ماده کاتالیزگر محافظت کند.
انواع کاتالیزور
انواع مختلفی از کاتالیزور در خودروها نصب می‌شوند. در این قسمت به چند نمونه پرکاربرد آنها اشاره می‌کنیم.
1- کاتالیزور تک راهه (Single-way catalytic converter)
این نوع از کاتالیزور که در خودروهای قدیمی مورد استفاده قرار می‌گرفت، قادر است تا گاز مونوکسید کربن را به دی اکسید کربن تبدیل کند. در واقع، این تنها واکنشی است که توسط کاتالیزور تک راهه انجام می‌شود.
2- کاتالیزور دو راهه (Two-way catalytic converter)
کاتالیزورهای دو راهه، انواعی از کاتالیزورها هستند که معمولا در موتورهای دیزلی کاربرد دارند. این کاتالیزورها به صورت همزمان واکنش‌های تبدیلCO به CO2 و هیدروکربن به بخار آب را انجام می‌دهند.
3- کاتالیزور سه راهه (Three-way catalytic converter)
یکی دیگر از کاتالیزورهای پرکاربرد خودرو، کاتالیزور سه‌راهه است. این کاتالیزور به علت تاثیر بسزایی که در کاهش آلایندگی موتور دارد، متداول‌تر از سایر مدل‌ها است. کاتالیزور سه راهه می‌تواند به صورت همزمان عملیات تبدیل CO به CO2، اکسیدهای نیتروژن به نیتروژن و هیدروکربن به بخارآب را انجام دهد.
4- کاتالیزور ذرات سوخت (Fuel Particulate Filter)
این نوع کاتالیزور وظیفه دارد تا ذرات جامد سوخت را در خروجی ماشین‌های دیزلی کاهش دهد.
https://silverbookco.com/